Ophef over Erica. Bedrijven cancelen hun samenwerking met de Meilandjes. Want er is een boek over Erica waarin ze boerka’s vergelijkt met pinguïns. Het zou niet normaal zijn, een boerka. Niet zo aardig van Erica. En daarom besloten die bedrijven hun samenwerking op te zeggen. 

Een ikvertrekje
Ik weet net zo veel van de Meilandjes als de meeste Nederlanders, vermoed ik. Ze hebben ooit een ikvertrekje gedaan naar een kasteel in Frankrijk. Martien Meiland was nogal een dramaqueen en Erica Meiland juist weer een übernuchtere kaaskop. Ze kregen een programma bij SBS, dat hun beslommeringen in hun chateau volgde. Ook al was Martien getrouwd met Erica en hadden zij twee kinderen, veel Nederlanders dachten dat Martien op mannen viel. En dat bleek waar. Hij kwam uit de kast, scheidde van Erica maar keerde toch bij haar terug. Sinds Ik Vertrek volgt Nederland de familie op de voet en verschijnen ze in allerlei tv-programmaatjes. Een heel normale familie dus. 

Onaardig

En die Erica, die van die héél normale doorsnee familie, vindt nogal wat mensen abnormaal, blijkt uit haar boek. Vrouwen met rode lippen en hoge hakken vindt ze raar. En rappers. En de leefregels voor joden. Erica had ook iets onaardigs gezegd over moslims. En met dat laatste sloeg de vlam in de pan.  Feit is dat we vooral twee meningen horen: degenen die menen dat je écht álles moet kunnen zeggen. En degenen die vinden dat je áltijd rekening moet houden met andermans gevoelens, zeker als het om minderheidsgroepen van welk pluimage dan ook gaat.

The medium is the message

Maar zoals vaak ligt de waarheid niet in die extremen. Filosoof en mediadeskundige Marshall McLuhan zei ooit: “ The medium is the message.” Met andere woorden: Het medium waarmee je je boodschap brengt, is (mede) bepalend voor de betekenis van die boodschap. Umfeld of context speelt een belangrijke rol. Het maakt nogal uit waar, waarom en tegen wie je wat zegt. Dat leert een kleuter al, als hij hardop “wat heb jij een grote neus’ tegen een vreemde zegt. Twee vriendinnen, die elkaar giechelend in de spiegel de maat nemen, kunnen dat weer wel. En een cabaretier in zijn theatershow ook. Een realitysterretje dat vooral bekend is van verhuizen, heeft die context niet. Daarom is het ronduit bot en schofferend.

Opkomen voor vrouwenrechten

Bovenal dient het geen doel. Erica’s verweer was dat ze opkwam voor onderdrukte vrouwen. Maar als je wil dat vrouwen vrij zijn om zelf te kiezen, laat je hen juist ook in díe keuze vrij. Erica heeft niets te zeggen over wat moslims dragen. Net zoals moslims niets te zeggen hebben over de wufte sjaal van Martien. Wat Erica vermoedelijk wil zeggen, is dat ze wil dat mannen ophouden hun vrouwen op te leggen wat zij moeten dragen. Nu doet ze juist het meest onfeministische: alle vrouwen aanvallen. Zou ze echt hardcore feminist zijn, zoals auteur Dijkgraaf beweert, dan zette ze zich in voor onderdrukte vrouwen en hielp moslimvrouwen op weg naar opleiding of baan.

Geen kennis vereist

Een interessante discussie vond plaats bij het tv programma Op1 waar tv-watcher Angela de Jong en merkstrateeg Nadine Ridder aanschoven. Angela mag altijd aanschuiven als iets tv-gerelateerd is en geen verdere kennis vraagt. Angela is van de alles zeggen school. Zij meent - terwijl zij meningen echoot - dat de vrijheid van meningsuiting onder druk staat. Ging het over nonnen in plaats van moslims, dan had niemand een haan gekraaid. Toch durf ik te wedden dat Angela een vileine opmerking over de geaardheid van Maxime Meiland ook niet gepast zou hebben gevonden. 

Cancel culture 

Nadine Ridder betoogde dat cancel culture eigenlijk accountability culture is. Bedrijven vinden inclusiviteit belangrijk. Maar ook zij maken een denkfout. Met het cancelen van een persoon, sta je weliswaar pal voor inclusieve waarden, maar verzaak je het moment te pakken om in gesprek te gaan en ook de ander met respect te behandelen. Want ook cancelen is ronduit bot, schofferend en dient geen doel. Met cancelen maken Hallmark/ Nivea/ Hello Fresh / Emma /Milka en de rest zich makkelijk van de kwestie af. De deur naar elkaar dichtgooien draagt alleen maar bij aan ongemak bij beide partijen. En zo worden de kampen aan weerszijden van het spectrum weer eens flink aangevuld. Waarbij ik van mening ben dat Erica haar platte verhaaltjes ook ten behoeve van haar eigen imago beter voor zich had kunnen houden. Ze mag alles zeggen, maar ik hoef ook niet alles te weten.