Zeg eens eerlijk, ga jij wel eens naar een raadsvergadering? En volg jij het gemeentenieuws op de voet? Spel jij wekelijks de bekendmakingen? Ken je alle wethouders? Alle vragen met ja beantwoord? Chapeau! Jij bent een Behoorlijk Betrokken Burger!


Het gros van de mensen echter haalt 1x in de 10 jaar een paspoort, komt stemmen bij verkiezingen en dat was het wel weer. Het gemeentehuis laat je gewoonlijk links liggen. En ja, ook ik volg ‘mijn’ gemeente op afstand. We zijn nou eenmaal niet zo bezig met wat er op het stadhuis gebeurt. Prima toch?

Toch er situaties waarin de inwoner wél het liefst bij de ambtenaar aan tafel zit nog voor er een letter op papier staat. Niet voor mandaatbesluiten, programmabegrotingen of startnotities. Maar voor alles wat in de directe omgeving aan boom, steen en weg verandert. En dat is haar goed recht.

Gemeenten spannen zich enorm in om inwoners te informeren en te betrekken. Maar hoe goed ook, de burger ervaart altijd een enorme informatieachterstand. En er is altijd enige mate van wantrouwen.

Ik maakte het kort geleden nog mee bij een bijeenkomst waarin de gemoederen best verhit waren. In een avond legden we een lastig thema uit én vroegen we mee te denken over enkele alternatieven. De deelnemers vroegen of de deskundige wel zelf in het betreffende gebied woonde. En bij al veel eerder genomen besluiten werden flinke kanttekeningen gezet.

In participatieprocessen ligt er dus nogal wat op ons bordje: We moeten én die informatie-achterstand wegwerken én de ervaren kloof verkleinen én de uiteindelijke inhoudelijke vraag stellen. Een bijna onmogelijke opgave. Hoewel ik denk dat enig wantrouwen altijd goed is, mag het een goed onderling contact niet in de weg staan.

We willen het liefst het antwoord op onze vragen in een enkele bijeenkomst tot stand brengen. Voor best complexe situaties die ingrijpen in de persoonlijke leefomgeving. Aan burgers die de reikwijdte van besluiten of overwegingen van bestuur niet goed kunnen overzien. En ‘leek’ zijn op het thema.

Is het dan gek dat inwoners zich niet serieus genomen voelen? Er is nog steeds veel wantrouwen naar de gemeente. De wijze waarop de overheid omgaat met haar burgers moet daarin menselijker, meent ook Bert Marseille, hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Marseille. Communiceer vaker eerst telefonisch in plaats van schriftelijk, zegt hij. Zijn pleidooi voor een persoonlijker aanpak voor een betere dienstverlening onderschrijf ik.

Terug naar de bijeenkomst. Ik vroeg me af: Waarom niet wat vaker eerder om tafel? Als je nog geen echte beleidskeuze hebt gemaakt? Gewoon met de benen op tafel sparren met een paar inwoners over grote dilemma’s? Een echt gesprek onder gelijkwaardigen?
Ik weet zeker dat inwoners dat meer waarderen dan op komen draven bij inspraak waarin de meest essentiële beslissingen allang zijn genomen.

En waarom niet eens vaker meer de tijd nemen, door elkaar en het onderwerp eerst eens wat beter te leren kennen? Niet alles in 1 bijeenkomst proppen? Een peiling te doen over hun zorgen en behoeften en die uitkomsten met elkaar bespreken? En ligt er een beperkte vraag aan een inwoner? Neem dan liever een ferm besluit. Liever eerlijk zeggen waar het op staat en dat goed uitleggen, dan aarzelen en treuzelen en om inbreng vragen.

Kortom, laat je eens verrassen door een gesprek zónder echte agenda.