Het is half november, Sinterklaas is aangekomen. Het zwartepieten is weer in alle hevigheid losgebarsten. Voor het vijfde jaar op rij nu. En elk jaar lijkt de open zenuw gevoeliger. De vraag is of we het Sinterklaasfeest ooit nog onbevangen en vrij zullen kunnen vieren. Sommigen slaan Sint al over. Ik ben zelf de discussie zo moe.

Vijf jaar geleden vond ik de zwartepietendiscussie zwaar overdreven. Zwarte Piet is niets meer dan een schertsfiguur, net als Swiebertje. Ik vond dat mensen zich beter druk konden maken over racisme in de echte wereld, bij toewijzing van huizen, in sollicitatieprocedures of bij deurbeleid van uitgaansgelegenheden.

Mijn denken over de zwarte schertsfiguur is gaandeweg veranderd. Als je voor Zwarte Piet uitgemaakt wordt is dat geen pretje. En helaas komt het niet enkel van onnozele zielen die anderen net zo makkelijk uitschelden voor van alles. Ik begrijp ook degenen die Zwarte Piet zien als symbool van het slavernijverleden. Deze inktzwarte mensenhandel heeft extreem leed berokkend.

Maar de Nederlander van nu is hier niet persoonlijk schuldig aan. Wel moeten we ons ervan bewust zijn dat we nog steeds profiteren van de enorme welvaart die het bracht. Dit besef bereiken we evenwel niet door een karikatuur maar de echte nazaten te bevechten en onze eigen geschiedenis beter te leren kennen.

We komen niet verder als we niet een stapje naar elkaar toe durven te zetten. Daarom mijn oproep aan Zwarte Pietbestrijders: Dat elk mens, zwart of wit, vooroordelen heeft die meestal klein, onschuldig, maar ook dom zijn. Spreek die ander er met open vizier en respect op aan. En trek aan de bel van bestaande instituties als er sprake is van discriminaties of racisme. Aan de Zwarte Pietfans zeg ik: Maak die ene dag niet tot het hoogste cultuurgoed, want Nederland bestaat uit zoveel meer. Een fictief figuur voor kinderen hoeft geen tot slaaf gemaakte te zijn. Als je geen racist bent, dan zou de kleur van Zwarte Piet je niet uit hoeven maken.